Piše: Kenan ef. Ovčina

Sažetak: Cilj pisanja ovog rada jeste isticanje historijske i kulturne vrijednosti mesdžida, podsjećanje na važnost institucije vakufa za nastanak grada Mostara. Zatim, nastojat ćemo rasvijetliti dokaze o postojanju organiziranih oblika vjerskog života u njemu do zatvaranja i prezentirati današnji status mesdžida, koji je trenutno predmet uzurpacije i privatizacije u svrhu trgovačke djelatnosti, a uz to mu se osporava karakter vjerskog objekta i vakufa kao takvog.

Autor: prof. dr. Ismet Bušatlić

Sažetak: U ovom radu prikazani su životi i djela istaknutih članova trebinjske ulemanske porodice Cvijetić u 19. i 20. stoljeću. Kroz četiri generacije istaknutih članova ove porodice data je slika prilika i neprilika u jugoistočnoj Hercegovini  u posljednjim decenijama osmanske vlasti na ovim prostorima. Radeći kao muderrisi, kadije, muftije i vojni imami bili su neposredni  učesnici i živi svjedoci burnih događaja koji su pratili agoniju osmanske vlasti kojoj se kraj naslućivao i bili nagovještaj nove realnosti s kojom se nisu mogli pomiriti. Pojedinačne tragične i krvave sudbine pojedinaca iz pet generacija ove porodice u radu su prvi put objedinjene.

Autor: mr. Salem ef. Dedović, muftija mostarski

Sažetak: Rad prezentira raskošno bogatstvo vjerskih objekata; džamija, mesdžida, mekteba i medresa u mostarskim mahalama, dajući jedan sumarni pregled teške sudbine koja je zadesila brojne od tih objekata. Svakako da posebno poglavlje u okviru toga pripada “nestalim mostarskim džamijama” koje su, u većini slučajeva, u doba komunističke ateizacije društva, grubo i divljački rušene, a njihovi lokaliteti ostajali pusti ili kao parking prostori, ostavljajući tako mahalu bez središta duhovnog i kulturnog života i obilježja.

Autor: prof. sc. Faruk Taslidža

Sažetak: U radu se ukazuje na različite vrste stradanja hercegovačkih muslimana (Bošnjaka), koja su obilježje dugih osmansko-mletačkih ratova tokom XVII stoljeća. Ta su stradanja u dosadašnjoj literaturi  uglavnom  zanemarivana, iako su imala bitan utjecaj na demografski i svaki drugi razvoj spomenutog naroda. Također, u radu je dat osvrt na osmanske teritorijalne gubitke u Hercegovačkom sandžaku, koji su redovno praćeni prisilnim seobama muslimanskog (bošnjačkog) stanovništva, odnosno, sužavanjem njegovog životnog prostora.

Autor: prof. dr. Sedad Bešlija

Sažetak: U radu[1] se na osnovu relevantnih arhivskih izvora i stručne literature donose podaci o Imotskom kadiluku tokom 17. stoljeća. Navedeni kadiluk bio je jedan od 16 kadiluka Hercegovačkog sandžaka u tom periodu. Nakon administrativno-upravne podjele i imena imotskih kadija i naiba, rad sadrži podatke o imotskim fortifikacijama, tj. dvjema najznačajnijim tvrđavama – Topani i Zadvarju te imotskim kulama. Zatim se govori o Bazani – glavnom stambenom mjestu Imotskog i konfesionalnim prilikama na tom području u 17. stoljeću. Zadnji dio rada odnosi se na događaje, položaj i ulogu kadiluka tokom dva najduža rata navedenog stoljeća, Kandijskom i Morejskom ratu.

Autor: mr. Salem Dedović, muftija mostarski   

Sažetak: Rad se bavi historijatom i ulogom najstarijih odgojno-obrazovnih ustanova u Mostaru ustanovljenih kao vakuf hadži Muhamed-bega, poznatijeg kao Karađoz-beg, u vjerskom i obrazovnom  životu Grada i njegovoj kulturnoj historiji. Riječ je o Karađoz-begovoj medresi, njegovome mektebu i istoimenoj biblioteci koje su utemeljene 1557. godine, a njihova valjana šerijatska legalizacija na sudu u Mostaru putem vakufnamā izvršena je u februaru 1570. godine.